Wat is de Omgevingswet?
De Omgevingswet is een nieuwe wet, die voor heel Nederland gaat gelden. Hierin staan alle wetten en regels voor de fysieke leefomgeving. Kortom een wet die gaat over alles wat u buiten ziet, hoort of ruikt. De invoering van de Omgevingswet is enkele malen uitgesteld. Wanneer de wet ingaat is niet bekend, maar hoogstwaarschijnlijk in 2023. Toch heeft het college besloten om nu alvast in de geest van de Omgevingswet te werken. Waarom? Omdat dat u en ons helpt met bijvoorbeeld kortere doorlooptijden en meer mogelijkheden voor initiatiefnemers. Zo maken we Culemborg beter en mooier. Hoe we dat doen leest u hieronder.
Waarom is de Omgevingswet nodig?
We hebben in ons dichtbevolkte land veel uitdagingen als het gaat om het gebruik van ruimte. Er zijn grote uitdagingen zoals de overgang naar duurzame energie, de opgave om veel nieuwe woningen te bouwen en de zorg voor onze natuur. De Omgevingswet is nodig om oplossingen te vinden voor deze moeilijke vraagstukken en verbetert de besluitvorming over onze leefomgeving. Dat begint met overzichtelijkheid. De wet zelf vervangt namelijk maar liefst 26 wetten die nu over onze leefomgeving gaan. En straks heeft de gemeente maar één document waarin de hoofzaken van het beleid voor de leefomgeving staan: de omgevingsvisie. En er is dan ook slechts één omgevingsplan voor alle lokale regels voor de leefomgeving. De lappendeken van bestemmingsplannen en verschillende gemeentelijke verordeningen over de leefomgeving is dan verleden tijd. De kern is dat we het veel meer in samenhang organiseren. Het gaat om ruimte voor maatwerk en waarborgen van kwaliteit.
Wat merken inwoners van de Omgevingswet?
Inwoners merken in eerste instantie waarschijnlijk niets van de Omgevingswet. Maar als u iets aan uw huis of in uw tuin wilt verbouwen en u een vergunning aanvraagt, dan verloopt dat straks anders. U zoekt de regels op in een nieuw online loket, het omgevingsloket. Daar kunt u controleren of u een vergunning nodig heeft en deze voor simpele zaken ook direct aanvragen. U vindt ook alle regels die van toepassing zijn op een bepaalde plek. Daarnaast krijgt u te maken met een nieuw proces met de gemeente. Hier werken wij nu al mee.
De Omgevingswet zorgt er ook voor dat u kunt meepraten over de omgevingsvisie, het omgevingsplan en de ontwikkelperspectieven in uw gemeente. En over initiatieven bij u in de buurt. Dat kan nu ook al, maar de Omgevingswet schrijft voor dat u actiever wordt betrokken en wordt benaderd om mee te denken. Dat noemen we participatie.
Wie gaat er aan de slag met de Omgevingswet?
Eigenlijk wij allemaal! Inwoners, ondernemers en overheden zijn samen verantwoordelijk voor de kwaliteit en ontwikkeling van onze leefomgeving. Gemeenten leggen in hun omgevingsplannen niet alles meer tot in detail vast, zoals dat eerder in bestemmingsplannen wel werd gedaan. Door plannen globaler te beschrijven ontstaat ruimte voor initiatiefnemers om hun plannen op nieuwe of andere manieren uit te werken. Zij moeten daar eventuele belanghebbenden bij betrekken (participatie). De gemeente krijgt een meer adviserende en toetsende rol.
Wat zijn de voordelen van de Omgevingswet?
Een belangrijke verbetering van de nieuwe wet is dat de fysieke leefomgeving meer in samenhang wordt gezien en benaderd. Dat betekent dat bij het invullen van plannen ook thema’s als energietransitie, duurzaamheid en sociale en maatschappelijke uitdagingen worden betrokken. De bedoeling is dat hiermee de kwaliteit van de leefomgeving verbetert en dat er sneller betere besluiten worden genomen over de invulling van de buitenruimte. Daar hebben alle inwoners en ondernemers profijt van. Ambtenaren en inwoners hebben in de toekomst via het omgevingsloket toegang tot dezelfde informatie. Bovendien gaat het aanvragen van een (omgevings-)vergunning straks sneller.
Heeft de Omgevingswet ook nadelen?
Net als bij een verbouwing staat nog niet alles gelijk op z’n plek. Dat duurt even en het kan ook wel eens fout gaan. Alle losse wetten en regels vallen straks onder één nieuwe wet. Dat is een grote verandering. Bovendien gaan we (inwoners, ondernemers en overheid) anders met elkaar samenwerken. Er ligt een grotere verantwoordelijkheid bij de initiatiefnemer en de gemeente probeert wenselijke initiatieven mogelijk te maken. Daarnaast worden belanghebbenden vaker en eerder betrokken waar het gaat over ontwikkelingen in hun omgeving. Dat zal in het begin wennen zijn. Uiteindelijk gaan we ervan uit dat de besluitvorming door de Omgevingswet beter wordt en sneller gaat en dat plannen sneller gerealiseerd kunnen worden.
Kan ik nu al iets merken van de Omgevingswet?
De Omgevingswet eist dat elke gemeente een omgevingsvisie en een omgevingsplan heeft. In een omgevingsvisie staan de toekomstplannen van een gemeente beschreven. In een omgevingsplan liggen alle juridische regels omtrent de fysieke leefomgeving -de buitenruimte - vast. Straks worden onder andere de bestaande bestemmingsplannen en een aantal gemeentelijke verordeningen in het omgevingsplan opgenomen. Op dit moment wordt er met de stad gewerkt aan de omgevingsvisie van Culemborg.
Binnen de gemeente Culemborg werken we nu al volgens het gedachtengoed van de Omgevingswet. Dat betekent dat we een initiatief al op de nieuwe manier uitwerken en het proces tot vergunningsaanvraag ook in die geest behandelen.
Op deze manier zorgen we voor een zo goed mogelijke dienstverlening als de wet ingaat.